دکتر حسین گودرزی پور

پادشکنندگی (Antifragility) یک ویژگی در سامانه ها است که اگر در معرض تنش و ضربه یا هر نوع ناملایمت قرار بگیرد، به موقعیتی بهتر از قبل خواهد رفت و در برابر آن عامل، مقاوم‌تر خواهد شد. مفهوم پادشکنندگی فراتر از قابلیت ارتجاع و استحکام ساختاری است چرا که سامانه را در موقعیت بهتری از وضعیت پیشین قرار می‌دهد. این مفهوم ابتدا توسط نسیم نیکولاس طالب( Nassim Nicholas Taleb) ارائه شده است.

تیمی از محققان ایرانی به همراه محققی از اسلوونی حالتی را شناسایی کرده‌اند که در آن، افزودن بی‌نظمی به سیستمی خاص منجر به منظم شدن بیشتر آن می‌شود. این رفتار، پادشکنندگی نام دارد و مفهومی است که اخیراً برای توصیف پدیده‌های مشابه در آمار، اقتصاد و علوم اجتماعی معرفی شده است. این محققین، نوعی فعل و انفعال متضاد با منطق را بین دو نوع مختلف بی‌نظمی یافتند. یکی از این بی‌نظمی‌ها، بی‌نظمی ترمودینامیکی یا آنتروپی است و دیگری بی‌نظمی ساختاری یا نقص‌های موجود در سیستمی ایده‌آل است که می‌تواند ویژگی‌های آن را تغییر دهد.

بعضی چیزها هستند که از شوک بهره می‌برند؛ آن‌ها وقتی در معرض نوسان، تصادفی‌بودن، بی‌نظمی و عوامل استرس‌زا قرار می‌گیرند شکوفا می‌شوند و رشد می‌کنند و عاشق ماجراجویی، ریسک و عدم‌قطعیت هستند. اما با وجود فراگیری این پدیده در همه‌جا، هیچ واژه‌ای برای متضاد کلمۀ شکننده وجود ندارد. نسیم نیکلاس طالب در این کتاب نام این مفهوم را «پادشکننده» گذاشته است.

براساس تعریف نیکلاس طالب، پادشکنندگی چیزی فراتر از تاب‌آوری یا استواری است. تاب‌آور چیزی است که در مقابل شوک‌ها مقاومت می‌کند و همانی که بود باقی می‌ماند؛ پادشکننده اما از آن چیزی که بود بهتر می‌شود.